Recenzja książki: Zrozumieć jąkanie. Poradnik dla rodziców, nauczycieli i terapeutów

Tytuł: Zrozumieć jąkanie. Poradnik dla rodziców, nauczycieli i terapeutów 

Autor: Elanie Kelman, Alison Whyte 

Wydawnictwo: Edukacyjne 

Jąkanie jest niepłynnością mowy, wokół którego narosło wiele mitów. Przede wszystkim jest to coś więcej niż proces polegający jedynie na cyklicznie pojawiających się epizodach niepłynnych artykulacji. Nie jest też tak, że osoby jąkające się mówią niepłynnie przez cały czas trwania ich wypowiedzi. Dlatego często mówi się, że jąkanie jest globalnym zaburzeniem komunikacji i – niestety – odnosi się do osoby jako całości, tzn. do wszystkich sfer jej funkcjonowania. To oznacza, że osoba z niepłynnością mowy nie tylko ma problemy z wypowiedzią, ale często to słuchacz staje się niejako „sprawcą” jąkania. Kończenie wypowiedzi za osobę, która się jąka, brak koncentracji na tym, co chce powiedzieć, popędzanie jej – to tylko niektóre spośród wariantów zachować osób, które kontaktują się z osobą z niepłynnością. Już samo to jest niezwykle stresujące i frustrujące, a kiedy dodamy do tego jeszcze niewybredne komentarze rówieśników czy, o zgrozo, nauczycieli, nie można się dziwić, że osoba z niepłynnością mowy wycofuje się z kontaktów, w efekcie zyskując kolejną etykietę osoby nieśmiałej. 

Dlatego też niezbędne jest mówienie o tym, czy jąkanie jest (a czym nie jest), a także jak funkcjonować w szkole i w domu, mając do czynienia z dzieckiem z niepłynnością mowy. Nieocenioną pomocą może stać się książka pt. „Zrozumieć jąkanie. Poradnik dla rodziców, nauczycieli i terapeutów”, opublikowany nakładem Wydawnictwa Edukacyjnego. Książka autorstwa Elanie Kelman oraz Alison Whyte, została oparta na doświadczeniach wyniesionych z Michael Palin Centre i – mimo swej krótkiej formy – kompleksowo dotyka zagadnienia jąkania się w kontekście społecznych relacji i zachowania się osób, które mają styczność z dzieckiem jąkającym się. Autorki zawarły w publikacji zarówno wypowiedzi dzieci, których głos jest tu najważniejszy, jak cenne wskazówki dla rodziców, nauczycieli, logopedów, a także innych osób stykających się w swoim życiu z niepłynnością. Tym samym jest to książka, która znacząco może poprawić zarówno jakość funkcjonowania osoby z jąkaniem, jak i otoczenia, m.in. zmieniając funkcjonowanie dziecka z niepłynnością mowy w grupie rówieśniczej. 

Książka składa się z sześciu rozdziałów, które krok po kroku wprowadzają nas w problematykę jąkania się oraz związanych z jąkaniem różnych sytuacji w życiu szkolnym i pozaszkolnym. Przede wszystkim dowiadujemy się, czym jąkanie jest co wpływa na osobę z jąkaniem, obalamy także wiele krążących na temat jąkania mitów. W rozdziale drugim autorki oddały głos dzieciom, które mogły wypowiedzieć się, co oznacza dla nich jąkanie i jak to jest, gdy ktoś się jąka. W kolejnym rozdziale zastanawiamy się wspólnie, co pomaga a co nie, jeśli chodzi o jąkanie, na ponownie na podstawie dzieci zastanawiamy się, co wpływa na to, że jest gorzej, a co – że jest lepiej. 

Niezwykle cenne kolejne dwa rozdziały omawiają zachowanie rodziców i nauczycieli w kontaktach z dzieckiem jąkającym się, koncentrując się przede wszystkim na potrzebach dziecka. Autorki zwracają uwagę na konieczność rozmowy z dzieckiem, szczególnie w przestrzeni szkolnej, dotyczącej tego, jak dziecko chce być traktowane, by było mu łatwiej (np. czy chce być wywoływane do odpowiedzi itd.). Znajdziemy tu również wypowiedzi rodziców, dotyczące ich emocji i funkcjonowania w kontaktach z dzieckiem z niepłynnością mowy. 

Rozdział szósty jest z kolei szczególnie nieocenioną pomocą dla logopedów, znajdziemy tu bowiem szereg informacji, pozwalających w kompetentny i spójny z potrzebami dziecka sposób prowadzić terapię. Znajdziemy tu przykładowe pytania, które rodzic może usłyszeć podczas spotkania wstępnego z logopedą, dwa podejścia do terapii oraz różne jej formy, a także organizacje oraz strony internetowe, poruszające szeroki zakres tematyczny i stanowiące nieocenione wsparcie merytoryczne. 

To wszystko sprawia, że publikacja „Zrozumieć jąkanie. Poradnik dla rodziców i terapeutów” wyposaża nas w wiedze, pozwalającą udzielić realnej pomocy dziecku z niepłynnością mowy. Jest to przy tym poradnik o tyle wyjątkowy, żeglowny trzon jego konstrukcji stanowią wypowiedzi dzieci, a ich przejmujący głos pozwala obrać właściwą strategię postępowania.